ยุง

ยุงตกแต่งพันธุกรรม ทำตัวเมียไข่ฝ่อ ลดการระบาดไข้เลือดออกได้ผล

นักวิทยาศาสตร์ชาวจีนใช้เทคนิคใหม่ในการกำจัด หรือควบคุมประชากรยุง ซึ่งหมายถึงการกำจัดพาหะของโรคร้ายที่ฆ่าคนทั่วโลกในแต่ละปีมากกว่า 700,000 คน ถือได้ว่ามันเป็นสัตว์ร้ายที่คร่าชีวิตมนุษย์มากที่สุดในโลก ยุงเป็นตัวแพร่เชื้อโรคหลายอย่าง เช่น ไข้เลือดออก ไข้เหลือง มาลาเรีย เชื้อไวรัสซิกา โรคเวสต์ไนล์ไวรัสที่ทำให้เกิดสมองอักเสบ ฯลฯ

รายงานผลการศึกษาเรื่องนี้อยู่ในวรสาร Nature ฉบับล่าสุด ซึ่งเป็นผลการทดลองที่ทำต่อเนื่องมานานเกือบ 2 ปี บนเกาะชาไซท์ และเกาะดาเดาชา อยู่ทางตอนใต้ของเมืองกว่างโจว ประเทศจีน โดยเขตนี้ได้ชื่อว่ามีคนเป็นไข้เลือดออกมากที่สุดในประเทศจีน มีการปล่อยยุงตกแต่งพันธุกรรมมากกว่า 200 ล้านตัว ซึ่งทั้งหมดเป็นยุงตัวผู้ที่ไม่กัดคน (ยุงตัวผู้จะกินน้ำหวาน) เมื่อเทียบกับจำนวนคนที่อยู่บนเกาะ มันหมายถึงคนหนึ่งคนต้องเจอกับยุงเฉลี่ยแล้วมากถึง 2,000 ตัว

ยุงตัวผู้ที่ผสมพันธุ์เพาะเลี้ยงมานี้ ได้รับการสัมผัสกับรังสีแกมม่าช่วงสั้นๆ มันได้รับเชื้อวูลบัคเคียที่แตกต่างกันสามครั้ง มีเชื้อปรสิตที่ทำให้ยุงเหล่านี้มีปัญหาในการแพร่พันธุ์ น้ำเชื้อที่มันปล่อยให้ตัวเมียจะทำให้ไข่ของตัวเมียกลายเป็นไข่ฝ่อ ไม่ฝักออกมาเป็นลูกน้ำ สามารถตัดวงจรชีวิตยุงได้ นักวิทยาศาสตร์ให้ยุงตัวผู้ที่เพาะเลี้ยงนี้กินน้ำตาลเพื่อให้มันตัวใหญ่ และแข็งแรง ทำให้มันดูน่าดึงดูดใจต่อยุงตัวเมีย แต่แทนที่จะได้คู่ที่แข็งแรง มันกลับถูกหลอกให้ไปผสมพันธุ์กับยุงตัวผู้ที่ทำให้มันไม่สามารถแพร่พันธุ์ต่อไปได้

ช่วงเริ่มโครงการใหม่ๆ มีชาวบ้านในพื้นที่เห็นด้วยกับโครงการนี้เพียง 13% แม้จะได้ข้อมูลว่าเป็นยุงที่ไม่กัด แต่มันมีมากเหลือเกินและสร้างความรำคาญอย่างมาก แต่หลังจากเวลาผ่านไปเกือบสองปีคนในพื้นที่เกือบทุกคนเห็นดีเห็นงามกับโครงการนี้ทั้งหมด หรือเรียกได้ว่าหลังการทดลองสองปี ปรากฏว่ายุงหายไปเกือบหมดเกาะ เท่าที่มีหลงเหลืออยู่จะเป็นยุงใหม่ที่ติดมากับรถหรือเรือที่เดินทางมาใหม่

แม้ว่าโครงการนี้จะได้ผลดี แต่ก็มีข้อคลางแคลงและถกเถียงกันว่า มันอาจสร้างปัญหากับระบบนิเวศที่ทำลายความสมดุลของธรรมชาติ ยุงเป็นอาหารของปลา เป็นเหยื่อของนก แต่ในงานวิจัยที่เคยทำในปี 2010 โดยวรสาร Nature รายงานว่า นักชีววิทยาส่วนใหญ่เห็นดีด้วยที่จะให้ยุงสูญพันธ์ุไปจากโลกนี้ เพราะมันเป็นพาหะของโรคร้ายหลายอย่างที่แพร่เชื้อมาสู่คนได้ง่าย

นักวิทยาศาสตร์จีนที่สนับสนุนโครงการนี้ให้ความเห็นว่า ยุงตกแต่งพันธุกรรมช่วยกำจัดยุงให้หมดไปจากชุมชนที่มนุษย์อาศัยอยู่ แต่มันคงไม่สูญพันธุ์ มันจะเข้าไปอยู่ในป่าที่ไม่ค่อยมีคน หรือถ้ายุงหายไปมากๆก็คงมีแมลงชนิดอื่นที่ไม่กัดคนสามารถเติบโตขึ้นมาและกลายเป็นอาหารให้สัตว์อื่นแทน ทำให้วงจรชีวิตของสัตว์ต่างๆยังไม่ขาดตอนหายไป

ยังไม่มีการศึกษาผลกระทบที่ชัดเจนว่าถ้ายุงหายไปมากๆจะเกิดอะไรขึ้น จะมีภัยใหม่อะไรตามมาหรือเปล่า แต่วันนี้ทุกคนรู้ดีว่า ยุงเป็นภัยร้ายกับมนุษย์จริงๆ